Lasseartihkal Sámi skuvlahistorjá 6-girjái. Davvi Girji 2013.

Elle Márjá Vars:

Oahpaheaddji beana

Elle Márjá Vars
(Foto: Svein Lund)

Elle Márjá Vars lea riegádan 1957 ja bajásšaddán Láhpoluobbalis, Guovdageainnus. Son váccii vuođđoskuvlla Guovdageainnus, joatkkaskuvlla Guovdageainnus ja Álttás. Son lea vázzán oahpaheaddjiallaskuvlla Álttás ja lea lohkan sámegiela vuođđofága Romssas ja journalistihka/servodatfága ja dulkaoahpu Sámi allaskuvllas. Elle Márjá lea bargan vuođđoskuvlaoahpaheaddjin ruoŧa- ja norggabeale Sámis, giellakonsuleantan, journalistan, dulkan ja jorgaleaddjin. Son lea leamaš aviisa Áššu ja Š-bláđi váldodoaimmaheaddjin, NSR' ja Sámi dáiddárráđi čállin. Son lea jorgalan máŋga artihkkala Sámi skuvlahistorjá-girjjiide.

Elle Márjá lea čállán máŋga girjji sihke mánáid, nuoraid ja rávesolbmuid várás. Son lea čállán buot iežas girjjiid davvisámegillii, muhtin girjjit leat jorgaluvvon dárogillii, inuihtagillii ja eará sámegiel suopmaniidda. Son lea ee. čállán nuoraidgirjji Kátjá, mas mii leat bájuhan oasi skuvlla birra.

Dikta "Oahpaheaddji beana" lei almmuhuvvon girjjis Savdnjiluvvon nagir.

Mus lei hui lihkku skuvllas
Mus lei máilmmi jierbmás allaoahppan oahpaheaddji
Ii gávdnon máilmmi historjjás mihkkege
maid son ii diehtán

Sus lei stuora, guoira guhkesjuolggát girjját beana
Divrras allaoahppan beana čilgii oahpaheaddji diehtetmeahttun mánáide
Jierbme beana, mas lea guhkes sohkatávval ja nanu duogáš, čilgii son
Ja čájehii govaid ja filmmaid
čálii ja muitalii dan historjjá

Mánná go juo ledjen rámppostin iluin:
Mis lea maid beana! Ahči beana.
Dat easkka lea albma jierbme beana!
Dat lea dušše dábálaš sámibeana,
čilgii oahpaheaddji
Dakkár maid oažžu nuvttá vaikko gos
Mu beana mávssii vielppisin juo mágga duháha
Ja buot dan máttut leat vuoitán
gudnibálkášumiid viissisvuođaset dihtii

Rašes máná váibmu vardigođii
Heahpanin! Vuoi mot heahpanin!
Go diekkáriid ges oahpaheaddjái dadjen!
Dego livččen oaivvildeame ahte min beana
lea seamma buorre go oahpaheaddji beana
Vaikko ieš dieđán
ii mis goit leat mihkkege buriid

Oahpaheaddjái lea vissa oba somá
Son ferte leat oba lihkolaš
Gean máttut várra leat leamaš áivve bassi gonagasat
Dakkárat geain vuovttat guhkkot ain mannjel jápmima nai
Sus geas dakkár beana lea mas lea nu guhkes historjá
man birra sáhtii ollu skuvladiimmuid muitalit

Giittán buori
allaoahppan oahpaheaddji
Go nu dárkilit ja viššalit
gillii iežas beatnaga birra muitalit
diehtetmeahttun sámi mánáide
In ge goasse goasse sáhte
vajálduhttit
Dan allaoahppan jierbme
oahpaheaddji beatnaga

Sámi skuvlahistorjá 6