På norskArtihkal girjes Sámij skåvllåhiståvrrå 2 . Davvi Girji 2007.
 Kalle Paulsen, Guovdageaidnu 2004 |
Karl Matto Paulsen (Luovta Kalle) Tjierrekluovtas Divtasvuonas boahtá, riegádij jagen 1950. 1958 jage rájes guhtta jage mánájskåvlån Måsken váttsij, ja internáhtan åroj. Ja de 7. klássav ja framhaldsskåvlåv Ájluovtan váttsij.
Maññela gå skåvlås gergaj, de guolijt bivdij, bargaj hávsan mij merraguovlojt maneltij ("hurtigruta"), gálvvovantsan bargaj, ja snihkkárin bargaj. Jagen 1973 Guovddagæjnnuj snihkkárin bådij, dåppen fámiljav oattjoj, ja dåhku årruj. 1976 jage rájes la málestiddjen ja gievkanoajvven barggam. |
– Sijdan Tjierrekluovtan ettjin aktak etján gå julevsámegielav bæjválattjat sáhkada. Ettjin ga Måsken heva ietjá gielav sáhkada vuostasj jagijt gå danna skåvlån vádtsiv. Dalloj lidjin miján dåssju sámegielak åhpadiddje. Elin Urheim lij muv vuostasj åhpadiddje. Elin ja suv boaddnje Mikal goappátja oahppijda sámástijga, klássalanjan aj. Nav aj Kaia Kalstad guhti lij sadjásasj åhpadiddje midjij oanegis ájgev. Mujttet Magnar Kintel ja Ivar Urheim aj sámástijga.
 |  |
| Måske skåvllå 1950-lågon. Leif Finnesen, Jarle Johnsen, Idar Nilsen, Simon Andersen, Normann Johnsen.
Peder Amundsen, Hjalmar Andreassen, Bjarne Mikkelsen, Magnar Kintel.
(Gåvvå: Velferd og mangfold – Tysfjord kommune 1950-2000) |
Måske skåvllå, 4.-7. kl. 1963/64. Per -Mikal Pedersen, Samuel Paulsen, Ingmari Mikkelsen, Ingeberg Amundsen, Idar Mikkelsen ja Selma Andersen. Karl Paulsen, Wily Wikan, Lennart Mikkelsen ja Sixten Mikkelsen. (Gåvvå luoikan Viggo Johansen) |
Girje lidjin dárogiellaj, valla tjielggijga sábmáj. Navti de buorebut dárogielav dádjadahtjajma. 4. klássa rájes lij miján muorraduodje, ja duodjeåhpadiddje lij dárogielak. Manáj suohkanav birra, ja lij soames vahko juohkka sajen. Miján lij de tjoahkkájgiesedum duodjeåhpadus soames vahkov ájgen. Esski gå 5. jali 6. klássan vádtsiv oattjoma åhpadiddjev mij lij dåssju dárogielak. Dárustit de sunji hæhttujma. Sån lij Roandemis, ja sujsta dárogielav åhpajma. Ja bállotjiektjamav.
Dalloj gå mån skåvllåj álggiv lidjin ájn da njuolgadusá fámon ma javllin åhpadus dáro giellaj galgaj liehket. Njuolgadusáj milta ij lim loabálasj majt mijá åhpadiddje dahkin. Iv jáhke skåvllåoajválattja diehtin man ednagav sámegiella aneduváj. Måsske lij ham rahtedis sijdda, ja skåvllåoajvve dåssju vantsajn máhtij boahtet. Ij lim álu Måsken, ja gå boahtet galgaj, de juo diedijma. Dan biejve de åhpadiddje dåssju dárustij.
Måske oabme skåvllå ij lim vuojga stuor huonaj. Vuolep etásjan lij klássaladnja ja åhpadiddje viesso, nuppat etásjan lij internáhtta. Skåvllå lij juogeduvvam guovte dássaj; smávvaskåvllå 1. klássas gitta 3. klássaj, ja stuorraskåvllå 4. klássas gitta 6. klássaj. Dajna gå lij dåssju akta klássaladnja, de smávvaskåvllå åhpaduváj priváhta goaden skåvlå lahkusin. Internáhtan lidjin guokta oademlanjá, akta næjtsojda ja nubbe báhtjada. Álu lijma 15-16 oahppe gudi internáhtan årojma, dajna de lijma sulá gávtses juohkka lanjan.
Internáhtan bájkálasj ulmutja barggin, ja divna lidjin sámegielaga. Suohkan biebmojt bærrájgehtjaj. Biebmo davven oasteduvvin, ja vantsajn sisi rájaduvvin. Mujttuj la dæhppum; mij båråjma guolijt ma lidjin åbmum, ja sállte sildajt, madin varás guolijs lij galle kája davvelin. Galla såjtij internáhtta varás guolijt bájkálasj guollárijs åstij, valla vuorjját.
Gå ådå skåvllå Måsskåj tsieggiduváj jagen 1969, de oabme skåvllå biednadåhpen dagaduváj, ja ålggohivsik, skiedjá ja muorraskuohtto li gáhtum.
 |
"Måske oabme skåvllå ij lim vuojga stuor huonaj."
(Gåvvå: Randi Sjølie / Sámediggi, 2001) |
Dalloj lidjin moadda smávva skåvlå vuonajn, Rudnávuonan, Vuollnán ja Jågåsijdan. Dá li juo ådnå hiejteduvvam, ja ienemus oasse vuodnasåkkijs li ávttasa. Dåssju Måsske le bissum, danna li vilá goappátjagá, ulmutja ja skåvvlå.
Gå 7. klássaj álgijma, de vierttijma davás Ájluoktaj. Danna oabme skåvlån váttsijma, ja årojma internáhtan ”Margits Minne”. ”Margits Minne” lij institusjåvnnå majt Sámemisjåvnnå lij tsieggim. Mij gudi vuonaj sissta bådijma álu givseduvájma gå nav nievret dárustijma. Sij gudi mijáv givsedin lidjin ietja láddáduvvam sáme, valla lidjin aj oalle látte sijáj siegen. Duola degu bargge gudi Biergonis Ájluoktaj båhtin gruvvon bargatjit. Ájn vil væráp lij gå suohkanguovdátjij, Gásluoktaj, hæhttujma. Dåhku bádnedåktårij, varresvuodaguoradallamij ja vuojadahkaj hæhttujma. De "semænntatjivga" tjuodtjun ja vuorddin. Gærggasa mijáv vájvedittjat. Valla mij lijma nav ålos, ja sijáv tsábmijma desik ráfev oattjoma.
Mån skåvlån vádtsiv åvddål ga avtsejahkásasj skåvllå Divtasvuonan álgaduváj. Miján ij lim ietjá fálaldahka gå jahkásasj framhaldsskåvllå. Framhaldsskåvlå lij sæmmi skåvlån gånnå mij 7. klássav váttsijma. Muv ájge ij lim midjij ietjá fálaldahka. Galla lidjiv sihtat skåvlåv guhkebuv vádtset, valla ittjij gåjt sjatta nav. Álgos tjietje siegen jagev guollijiv, ja de bargov oadtjuv hávsan mij merraguovlojt maneltij ("hurtigruta"). Divna majt lav oahppam, lav barggoiellemin oahppam. Jagen 1986 gå málestiddjen Guovddagæjnon barggiv, de §20-kursav ållessjattukåhpadusán Altan tjadádiv, ja de fáhkagirjev málestiddjen oadtjuv.
Gå usjudaláv, de lav ávon gå lidjin sámegielak åhpadiddje gudi midjij sámástin. Navti de juojddá åhpajma vuodoskåvlån. Nav binnav gå dárogielas dádjadijma, de ij lim buoragit mannat dåssju dárogielak åhpadiddjin. Valla muv mielas la suddo gå ejma goassak oattjo oahppat ietjama iednegielav tjállet. Uddni julev- ja nuortaksámegielav lågåv ja hålav, valla tjállet de dåssju dárogiellaj máhtáv.