Sámi rámmaplánalávdegotti čoahkkima referáhtta
Referat frå møte i samisk rammeplanutvalg

Diehtosiida, Guovdageaidnu, 18.-19.01.2009

Mielde / tilstades: Vuokko Hirvonen, Grete Bergstrøm, Terje Veimo, Asta Balto, Sonja Guttorm, Reidar Erke, Jan Idar Solbakken
Telefuvnnas / På telefon: Sigrid Stångberg (18.01.)
Dárkodeaddji / Observatør: Roger Kalstad
Čálli / Sekretær: Svein Lund
Eai mielde / Forfall: Marit Helene Pedersen

1. Dohkkehit áššelisttu / Godkjenning av saksliste

Dohkkehuvvon mearkkašumiid haga / Godkjent utan merknadar

2. Ovddit čoahkkima (14.12.) referáhtta / Referat frå førre møtet (14.12.)

Referáhtta lea dohkkehuvvon dáinna rievdadusain:
- Lávdegoddi: Rámmaplána guoská buot sámi oahpaheaddjioahpuide Norggas; MD: Guoská dušše Sámi allaskuvlii.
Referatet godkjent med denne endringa:
Dei viktigaste endringane frå rammeplanutvalet til KD sitt forslag er:
- Virkeområde: Utvalet: All samisk lærarutdanning i Norge. KD: Bare Samisk høgskole.

3. Diehtoáššit / informasjonssaker

A. Našunála rámmáplánalávdegotti dokumeanttat / Dokument frå det nasjonale rammeplanutvalet

B. Gulaskuddancealkámušat / Høringsuttaler

- Sámi allaskuvla lea almmuhan preassadieđáhusa sámi rámmaplána birra.
- Sámi allaskuvla stivra lea sádden cealkámuša našunála rámmaplána birra. Stivrras lea čoahkkin fas 28.01. ja galgá dalle mearridit cealkámuša sámi rámmaplána birra.
- HINT: Lea bargan našunála plána sámi sisdoaluin, galgá maiddái cealkit sámi plána birra.
- Sámedikkis lea leamaš čoahkkin departemeanttain. Sámediggi ii galgga ráhkadit gulaskuddancealkámuša, muhto doallat konsultašuvnnaid departemeanttain maŋŋil go buot gulaskuddancealkámušat leat boahtán. Norgga Sámediggi váldá oktavuođa Suoma ja Ruoŧa sámedikkiiguin áššis.

- Samisk høgskole har sendt ut pressemelding om samisk rammeplan.
- Styret for Samisk høgskole har sendt uttale om den nasjonale rammeplanen. Styret har møte igjen 28.01. og skal da vedta uttale om den samiske rammeplanen.
- Høgskolen i Nord-Trøndelag har arbeida med den nasjonale planen, de skal også uttale seg om den samiske planen.
- Sametinget har hatt møte med departementet. Sametinget skal ikkje gi høringsuttale, men ha konsultasjonar med departementet etter at høringsuttalane har kome inn. Det norske sametinget tar ansvar for kontakt med dei finske og svenske sametinga.

4. Sámi oahpaheaddjioahpu njuolggadusat / Retningslinjer for samisk lærarutdanning

Jođiheaddji ja čálli leaba válmmaštallan sámi oahpaheaddjioahpuid njuolggadusdokumeantta (samnjuo1401.doc) našunála rámmaplánalávdegotti maŋimus čoahkkináššebáhpáriid vuođul, ja dát dokumeanttat ledje áššemeannudeami vuođđun.
Asta Balto muitalii našunála lávdegotti čoahkkimis 14.-15.01.10. Su guorahallama vuođul našunála fáganjuolggadusain lea unnán daddjon sámi diliid birra ja fágaplánain lea váilevaš kulturperspektiiva.
Roger Kalstad muitalii Sámedikki ja Departemeantta gaskasaš čoahkkima birra. Sámediggi galgá evttohit, mo sámiide guoski fáttát galget leat oidnosis iešguđet fágain.

Mearrádus:
Sámi rámmaplánalávdegoddi oaivvilda, ahte sámi áššit galget leat mielde našunála fáganjuolggadusain konkrehta áššin sihke máhtuid, gálggaid ja oppalaš gelbbolašvuođa vuolde.
Oahpaheddjiin ja oppanassiige servodagas lea unnán diehtu sámi diliid birra. Danin lea dehálaš ahte sihke rámmaplána ja njuolggadusat celket čielgasit, ahte sámi áššit galget leat mielde oahpahusas, ja ahte indikáhtorat mihtidit ahte dát oahpahuvvojit oahpaheaddjioahpuin.
Sámi allaskuvla sáhtášii fállat oahpahusa sámi áššiid birra eará allaskuvllaid oahpaheddjiide.
Sámi oahpaheaddjioahpuid njuolggadusat huksejuvvojit sámi rámmaplána ja našunála njuolggadusaid oktasaš oasi vuođul. Lávdegoddi lea ráhkadan sámi oahpaheaddjioahpuid várás lassenjuolggadusaid, mat vuođđuđit sámi oahpaheaddjioahpuid láhkaásahussii: Utkast til retningslinjer for de samiske lærerutdanningene (Mielddus 1). Dat sáddejuvvo miellahtuide dohkkeheapmái ja maŋŋil departementii ovdal áigemeari 29.01.2010.

Leiar og sekretær har laga utkast til retningslinjer for samisk lærarutdanning på bakgrunn av sakspapira til siste møte i den nasjonale rammeplanutvalet, og dette forslaget låg til grunn for behandlinga i møtet (samretn1410.doc).
Asta Balto refererte frå møtet i det nasjonale utvalet 14.-15.01.10. Ifølge undersøkingane hennar er det i dei nasjonale retningslinjene for fag svært lite om samiske forhold, og det er generelt manglande kulturperspektiv i planane.
Roger Kalstad fortalte om møtet mellom representantar frå Sametinget og Departementet. Sametinget skal komme med forslag om korleis samiske emner bør vere med i dei einskilde faga.

Vedtak:
Samisk rammeplanutval meiner at samiske spørsmål skal vere med i retningslinjene for fag, som konkrete saker under kunnskap, ferdigheter og generell kompetanse.
Blant lærarar og generelt i samfunnet er det lite kunnskap om samiske forhold. Derfor er det viktig at både rammeplanen og forskriftene fastslår klart at samiske spørsmål skal vere med i utdanninga, og at indikatorene måler at dette virkelig blir undervist.
Samisk høgskole kan tilby opplæring om samiske spørsmål for lærarar ved andre høgskolar.
Retningslinjer for samisk lærarutdanning skal bygge på den samiske rammeplanen og fellesdelen av dei nasjonale retningslinjene. Utvalet har laga tilleggsretningslinjer for samisk lærarutdanning, som er grunnlagt på den samiske læarutdanningsforskriften: Utkast til retningslinjer for de samiske lærerutdanningene (Vedlegg 1). Denne sendast først til medlemmane for godkjenning og deretter til departementet innan fristen 29.01.2010

5. Indikáhtorat / Indikatorer

Asta Balto muitalii našunála lávdegoddi barggu birra indikáhtoriiguin. Dat ii leat ollen guhkkelii go bidjat vissis prinsihpaid ja čuolmmaid, maid vuođul galgá ráhkadit indikáhtoriid.

Mearrádus:
Sámi rámmaplánalávdegoddi mearrida prinsihpacealkámuša, mas deattuhuvvo mii lea erenoamáš sámi oahpaheaddjioahpus: Utkast til uttalelse fra rammeplanutvalget om indikatorer for samisk lærerutdanning.(Mielddus 2) Dan vuođul Sámi allaskuvla galgá ráhkadit sierra siskkáldas indikáhtoriid, mat galget leat gárvvisin ovdal borgemánu 1. b.
Indikáhtorat galget iskat makkár vuođđu studeanttain lea sámegielas.
Galgá geahččat mii lea erenoamáš rámmaplánas ja njuolggadusain, ja loktet dan indikáhtoriidda.
Lávdegoddi cealká, ahte našunála indikáhtorat fertejit váldit vuhtii ja mihtidit man muddui oahpaheaddjistudeanttat ožžot oahpu sámi áššiid birra.
Dárbbašuvvo sierra ságastallan sámi oahpaheaddjioahpu sisaváldinnjuolggadusaid birra, mas erenoamážit árvvoštallojit dásse- ja árvosátnegáibádusat sámegiel- ja dárogiel fágas.
Sámi oahpaheaddjioahpu boahttevaš rekrutterema várás dárbbašuvvojit sierra doaimmat, maiguin sáhttá loktet kandidáhtaid sámegiel máhtu, dát guoská sihke davvi-, lulli- ja julevsámegillii. Dan ferte sihkkarastit sierra stipeanddaiguin, nu ahte dat ii divrut studeanttaid oahpu.

Asta Balto fortalte om arbeidet med indikatorar i det nasjonale utvalet. Det har ikkje nådd lengre enn til å sette opp visse prinsipp og problemstillingar, som grunnlag for å lage indikatorar.

Vedtak:
Samisk rammeplanutval vedtok ein prinsipputtale, der det leggast vekt på kva som er spesielt for samisk lærerutdanning: Utkast til uttalelse fra rammeplanutvalget om indikatorer for samisk lærerutdanning.(Vedlegg 2) På grunnlag av denne skal Samisk høgskole vedta eigne interne indikatorar, som skal vere ferdige innan 1. august.
Indikatorane bør bl.a. måle studentane sitt grunnlag i samisk språk.
Ein må særlig sjå på kva som er spesielt for samisk lærerutdanning i rammeplan og retningslinjer og løfte desse sakene inn i indikatorane.
Utvalget vil også uttale at dei nasjonale indikatorene må måle i kva grad studentane har fått opplæring i samiske emne.
Det er behov for ein eigen diskusjon om opptakskriteriene til samisk lærarutdanning, der ein spesielt ser på krav til nivå og karakterar i samisk og norsk.
For framtidig rekruttering til samisk lærarutdanning er det nødvendig med spesielle tiltak for å løfte kandidatane sine samiskkunnskapar, dette gjeld både nord-, sør- og lulesamisk. Dette må sikrast gjennom eigne stipend, så dette ikkje fordyrar lærarutdanninga for studentane.

6. Eará áššit / Eventuelt

Buot lávdegotti miellahtut galget sáddet diibmolisttu allaskuvlii, Inger Ellen Eira Gaupii.
Alle utvalsmedlemmar skal sende timeliste til høgskolen v/Inger Ellen Eira Gaup.

Jođiheaddji giitii buot lávdegotti miellahtuid ovttasbarggus.
Leiaren takka alle utvalsmedlemmane for samarbeidet.

Guovdageainnus 21.01.10

Vuokko Hirvonen, jođiheaddji/leiar

Svein Lund, čálli/skrivar

Sámi rámmaplánalávdegoddi - váldosiidu
Samisk rammeplanutvalg - hovedside
Samisk høgskole