Lasseartihkal Sámi skuvlahistorjá 2-girjái. Davvi Girji 2007.

Magne Ove Varsi:

Deatnu i oaččo sámi skuvlakretssa - Skuvlastivra i čuvvon hoavdda evttotusa

Magne Ove Varsi (Foto: Svein Lund)

Dát artihkal lei prentejuvvon Sámi Áiggis 04.06.1979. Čálli, Magne Ove Varsi, barggai dalle aviissas journalistan. Son lea riegádan 1959:s ja bajásšaddan Deanus, gos son lea vázzán Sirpmá skuvlla ja Sieiddá nuoraidskuvlla. Sus lea Kárášjoga gymnása ja journalistaoahppu Oslos. Son lei bargan journalistan Sámi Áiggis ja NRK Sámi radios, lea álggahan ja jođihan sami journalistaoahpu, jođihan Sámi Journalisttaid Searvvi ja jođihan Gáldu - álgoálbmogiid diehtojuohkinguovddáža.

Sámi vánhemat Buolbmagis, Sieiddas ja Sirpmas eai oaččo sierra sámi skuvlakretssa mánaidasaseaset gos oahpateapme lea aivve sámegilli. Dát lea čielggas maŋŋa Deanu skuvlastivrra čoahkkima Deanu šalddis ovddit gaskavahku. Skuvlastivra cakkai sámi vánhemiid ohcama 6 jienain 4 jiena vuosta.

Mearradusainis Deanu skuvlastivra dagata váigatvuođaid dáid vánhemiidda, vaikko vel i aibbas leat hilgon vejolašvuođaid oahpatit sámegillii.

Gieldda skuvlahoavdda evttotusa sadjai mearridii eanetlohku čadatit seamma vuogi mi Guovdageainnus ja Kárašjogas lea sami mánaid váras. Doppe leat mánat juhkkojuvvon guovtte jovkui, namalassii sáme- ja dárogielalaš ossodahkii. Mánat ožžot oahpatusa aivve sámegillii dassažii go jovdet 4. luohkkai. Dasto fertejit dohkketit oahpatusa mealgadii dušše amasgillii. Almmolaččat i leat dán vuogi mielde sierra sámi kretsa, muhto čađatuvvo dego livččii. Dán vuogi mielde i oaččo sámegielalaš joavku iežas ráđđeorgánaid rektora, hálddatusa jnv.

Deanu skuvlastivra divaštalai sámeskuvlakretssa 2 1/2 diimmu ovdal go mearradusa oaččotii áššis. Dát mearradus bukta mielddis ahte Buolbmagii ja Sirbmai ferte ohcat sámemánaide lassidlimmuid. Ja jos Finnmarkku skuvladirektøra mieđita addit dáid, de šadda čađatanvuohki seamma lákkai go Guovdageainnus ja Kárašjogas. Vánhemiid ohcama mielde, maid Deanu skuvlahoavda lei dorjon, livččui lean vejolaš doalatit diibmologu siskkobealde dála rámaid.

Čoahkkimii bođii maiddai ovdan ahte gárta váttis oažžut ášši čielgasin go vánhemiid ohcan lea na maŋŋit boahtan. Soapmasat čuoččutedje ahte berre vuordit vel jagi ovdal go duođas čađata sierra sámi skuvlakretssa. Skuvlajagis 1980/81's lea mánaidlohku 10, ja dalle lága mielde vánhemiin lea vuoigatvuohta sierra kretssa gáibidit - ja oažžut dan. Jus Deanu skuvlastivra lei dohkkehit vánhemiid ohcama, de livččui ferten oahpatusdepartemeanttas ohcat lovi čađatit sierra kretssa sivas go mánaidlohku lea vuollel 10.

Maiddai evttotus maŋidit ášši bođii čoahkkimii ovdan dainna ákkain ahte soames gažaldagat leat menddo uhcan guoretallon. Muhto dan ii dohkketan čoahkkin.

Deanu skuvlastivrra ovdaolmmai, Steinar Pedersen dárkkutii čoahkkimis ahte mánat eahpitkeahtta ohppet buoremusat eatnigillii. Maiddai eara gielaid lea mánaide álkkit oahppat jus eatnigielaset máhttet bures. Ja sierra sámi skuvlakretssain leat vánhemat erenoamažit guokte ášši vuoitan. Vuosttažettiin ahte mánat buoridit eatnigiellamáhtu. Nubbi lea dat ahte mánat diekkar buoridemiin ohppet dárogiela buorebut ja čielgaseabbot go dála skuvlavuogi mielde, son dajai earret eara.aalde Deanu gieldda. Viidaseabbut dárkkutii ahte Deanu skuvlastivra válda badjelasas stuorra ovddasvástadusa jus biehttala addimis sámi vanhemiidda sierra kretssa, masa sis laga veagas lea vuoigatvuohta. Dakkar biehtaleapme berrii leat vuolleárvosažžan Deanu skuvlastivrii su mielas. Muhto daid ávžutemiid i čuvvon Deanu skuvlastivra.

Sámi skuvlahistorjá 2